Wat is agorafobie?
Agorafobie is een angststoornis waarbij iemand bang is voor situaties waarin ontsnappen moeilijk lijkt of waar geen hulp beschikbaar is als er iets misgaat, zoals een paniekaanval. Het gaat niet alleen om “angst voor pleinen” (de letterlijke betekenis), maar vaak om situaties zoals:
- Openbare ruimtes (winkelcentra, pleinen, stations)
- Alleen buitenshuis zijn
- In de rij staan, in een lift zitten of het openbaar vervoer
Door deze angst gaan mensen vermijdingsgedrag vertonen en kunnen ze uiteindelijk helemaal niet meer alleen naar buiten durven. Vaak ontstaat agorafobie in combinatie met paniekstoornis, maar dat is niet altijd zo. Mogelijke oorzaken zijn langdurige stress of traumatische gebeurtenissen of bijvoorbeeld een eerdere paniekaanval of andere negatieve ervaringen in het openbaar(zoals flauwvallen, ongeluk, sociale vernedering)
Mentale klachten:
Angst voor paniek of controleverlies in bepaalde situaties.
Vermijden van plekken of situaties die angst oproepen.
Gevoel van hulpeloosheid of opgesloten zitten.
Zich alleen veilig voelen op een “veilige plek” (vaak thuis)
Angst voor angst (anticipatie-angst)
Schuld of schaamte over beperkingen in het dagelijks leven.
Fysieke klachten:
Vaak vergelijkbaar met paniekaanvallen:
Spierspanning.
Hartkloppingen.
Zweten.
Duizeligheid.
Kortademigheid.
Beven.
Tintelingen.
Misselijkheid.
Wat kan je er zelf tegen doen?
Geleidelijk oefenen met spannende situaties (stap voor stap, met steun)
Bouw een angsthiërarchie: lijst met situaties van minst naar meest eng.
Leer ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken.
Houd je successen bij (zelfs kleine stappen zijn waardevol!)
Professionele hulp.
Cognitieve gedragstherapie (CGT) met exposuretherapie: de meest effectieve behandeling.
ACT of mindfulness: Leren omgaan met angst zonder het te vermijden.
Psycholoog of psychiater: Voor diagnostiek en behandeling.
