Wat is een paniekstoornis?
Wanneer je een paniekstoornis hebt, heb je herhaaldelijk last van plotselinge, intense paniekaanvallen. Zo’n aanval ontstaat vaak uit het niets en gaat gepaard met heftige lichamelijke en mentale symptomen. Mensen met een paniekstoornis zijn vaak bang voor de paniekaanvallen zelf, wat kan leiden tot vermijdingsgedrag en constante ongerustheid over wanneer de volgende aanval zal komen. De meest voorkomende oorzaken zijn vaak: Stressvolle gebeurtenissen, een trauma, verlies of heftige levensfase kan een trigger zijn. Maar ook persoonlijkheid, mensen die gevoelig zijn voor stress of controleverlies lopen meer risico. Ook kan lichamelijke overgevoeligheid een rol spelen. Sommige mensen zijn extra gevoelig voor lichamelijke sensaties en interpreteren die als bedreigend.
De mentale klachten:
Angst voor het krijgen van een nieuwe paniekaanval.
Gevoel de controle te verliezen of gek te worden.
Vermijdingsgedrag (bijv. niet meer naar drukke plekken durven)
Constant bezig zijn met lichamelijke signalen.
Depersonalisatie (gevoel los te staan van jezelf) of derealisatie (omgeving voelt onwerkelijk)
De fysieke klachten:
Hartkloppingen of versnelde hartslag.
Kortademigheid of hyperventilatie.
Duizeligheid of licht gevoel in het hoofd.
Trillen of beven.
Zweten.
Misselijkheid of buikpijn.
Tintelingen of gevoelloosheid.
Benauwdheid of pijn op de borst.
Een paniekaanval voelt vaak alsof je een hartaanval krijgt, maar het is lichamelijk ongevaarlijk.
Wat kan je er zelf tegen doen?
Ademhalingstechnieken oefenen (om hyperventilatie onder controle te krijgen)
Paniekaanvallen niet vermijden, maar ze doorstaan zodat je merkt dat ze vanzelf overgaan.
Uitlokkende situaties geleidelijk opzoeken (exposure)
Stress beperken en regelmatig ontspannen (wandelen, yoga, ademhaling)
Inzicht krijgen in je triggers.
Professionele hulp.
Cognitieve gedragstherapie (CGT): Wordt gezien als de meest effectieve behandeling. Je leert je angst anders te interpreteren en vermijdingsgedrag af te bouwen.
Exposuretherapie: Onderdeel van CGT waarbij je gecontroleerd situaties opzoekt die angst oproepen.
Medicatie: SSRI’s (antidepressiva) worden vaak ingezet bij ernstige paniekstoornis.
Psycholoog of psychiater: Voor diagnostiek en behandeling op maat.
